به نام خدا

« وَجَعَلَهَا کَلِمَةً بَاقِیَةً فِی عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ ؛ و این [خدا پرستی و امامت خلق] را در ذریه و نسل های بعد از خودش کلمه پاینده قرار داد تا شاید [به سوی خدا] باز گردند.» [۵۹]

خصوصیات حضرت مهدی(علیه السلام)

.از نسل امام حسین(علیه السلام) است

جابربن یزید جُعفی می گوید: پیرامون این آیه از امام باقر(علیه السلام) پرسیدم؟ یابن رسول الله (صلی الله علیه و آله) گروهی می گویند: خدای تبارک و تعالی امامت را در فرزندان امام حسن (علیه السلام) قرار داده نه امام حسین(علیه السلام)؟ حضرت فرمودند: به خدا سوگند آن ها دروغ می گویند: آیا نشنیده اند که خدای تعالی می فرماید: « وَجَعَلَهَا کَلِمَةً بَاقِیَةً فِی عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ » که معنای آیه این است: آیا آن [امامت] را جز در فرزندان حسین(علیه السلام) قرار داد.؟[۶۰]

در کتاب شریف کمال الدین مرحوم صدوق(ره) روایت است که امیرالمؤمنین (علیه السلام) خطاب به امام حسین(علیه السلام) فرمودند: ای حسین! نهمین فرزند تو قائم به حق است. او آشکار کننده دین و گستراننده عدل است.[۶۱]

شایان ذکر است پیرامون این مطلب که امام زمان(علیه السلام) فرزند امام حسین(علیه السلام) است ۳۰۸ روایت نقل شده.[۶۲]

.     زمین به نورش روشن می شود

«وَأَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّهَا ؛ و زمین به نور پروردگارش روشن می شود»[۶۳]

علی بن ابراهیم در تفسیر خود از امام صادق(علیه السلام) درباره این آیه نقل می کند که حضرت فرمودند: پروردگار زمین یعنی امام زمین، عرض کردم: هرگاه ظهور کند چه می شود؟ فرمودند: در آن صورت مردم از نور آفتاب و نور ماه بی نیاز می شوند و به نور امام اکتفا می کنند.[۶۴] در آیه ۳۵ سوره نور نیز به این معنا اشاره شده و از وجود پر برکت حضرت مهدی(علیه السلام) به «نور» تعبیر شده، آنجا که امیرالمؤمنین(علیه السلام) درباره آیه «یَهدی الله بنوره من یشاء»[۶۵] فرمودند: مراد از نوری که خداوند به وسیله آن هر که را بخوهد هدایت می کند «مهدی» است.[۶۶] همچنین این معنای روشنگری و فروزان بودن در آیه دوم سوره «لیل» به [امام زمان (علیه السلام) تأویل گردیده آنجا که خداوند می فرماید: «والنهار اذا تجلّی؛[۶۷] قسم به روز هنگامیکه عالم را به ظهور خود روشن می سازد.»

و شاید مراد از این آیات آن است که خورشید وجود حضرت مهدی(علیه السلام) از پشت ابر غیبت بیرون می آید و مردم از برکات وجودی او، و حتی از دیدار رخ زیبای او بهره مند می گردند، و عالمیان چنان شیفته و دلباخته او شوند که از تمام زیبایی ها و دلربائی های دنیا بی نیاز گردند و زمین به نور معرفت و عشق به بقیة الله(علیه السلام) روشن می شود.

.     نعمت باطنی خدا

«وَأَسْبَغَ عَلَیْکُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً ؛ [خداوند] نعمت های ظاهری و باطنی خود را به طور فراوان بر شما ارزانی داشته».[۶۸]

ابن بابویه نقل می کند که از حضرت موسی بن جعفر (علیهماالسلام) درباره این آیه سؤال شد، آن حضرت فرمودند: نعمت ظاهری امام ظاهر است، و نعمت باطنی امام غایب می باشد، به آن جناب عرضه شد: آیا در امامان کسی هست که غایب شود؟ امام فرمودند: آری! امامی که از دیدگان مردم غایب می شود، ولی یاد او از دل های مؤمنین غایب نمی گردد حجت دوازدهم است.[۶۹]

.     حقیقتی انکار ناپذیر

« وَالسَّمَاء ذَاتِ الْبُرُوجِ ؛ سوگند به آسمان که دارای برج های باعظمت است.»

ابن عباس نقل می کند، که پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله) فرمودند: ذکر خداوند عزوجل عبادت است، و یاد من و یاد علی(علیه السلام) هم عبادت است، و یاد امامانی که فرزند علی (علیه السلام) هستند عبادت است، قسم به آن خدایی که مرا به نبوت برانگیخت و بهترین مخلوقات قرار داد، وصی من بهترین اوصیاء و او حجّت خدا بر بندگانش و خلیفه او بر خلقش می باشد و فرزندانش امامان هدایتگر بعد از او می باشند، خداوند به خاطر آن ها اهل زمین را عذاب نمی کند و به خاطر آنان آسمان را نگه می دارد، که جز به اذن او بر زمین خواهد افتاد، به سبب آن ها کوه ها بر جایشان استوارند و بر بندگان خدا باران می بارد و گیاهان از زمین می رویند.

آنان اولیای خدا و خلفای راستین من هستند، شماره ایشان همان تعداد ماه های سال است که دوازده نفر می باشند.

آنگاه رسول خدا(صلی الله علیه و آله) این آیه را تلاوت کردند: « وَالسَّمَاء ذَاتِ الْبُرُوجِ »و فرمودند: ای ابن عباس! آیا چنین می پنداری که خداوند به آسمان دارای برج ها سوگند یاد کند و منظورش همان آسمان و برج های آن باشد؟ عرض کردم یا رسول الله! معنای آن چیست؟ فرمودند:اما آسمان من هستم، و اما برجها؛ امامان بعد از من هستند که اولشان علی(علیه السلام) و آخرینشان مهدی(صلوات الله علیهم اجمعین) است».[۷۰]

در آیه اول سوره فجر نیز خداوند تبارک و تعالی به وجود حضرت بقیة الله قسم یاد می کند و «والفجر» به حضرت مهدی(علیه السلام) تأویل شده[۷۱] در ابتدای سوره عصر نیز خداوند به زمان ظهور حضرت مهدی(علیه السلام)سوگند یاد می کند.[۷۲]

از تمامی این مطالب و آیاتی که خداوند به خود امام زمان(علیه السلام) یا به عصر ظهور ایشان قسم یاد می کند به این نکته پی می بریم که در حقانیت وجود حضرت مهدی(علیه السلام) و ظهور ایشان هیچ تردید و شکی نیست و حضرتش حقیقتی انکار ناپذیر است.

.     نیرومندترین عالمیان

«قَالَ لَوْ أَنَّ لِی بِکُمْ قُوَّةً أَوْ آوِی إِلَى رُکْنٍ شَدِیدٍ ؛ [لوط] گفت: ای کاش در برابر شما قدرتی داشتم یا تکیه گاه و پشتیبان محکمی در اختیارم بود.»[۷۳] از امام صادق(علیه السلام) نقل شده که فرمودند: اینکه لوط به قومش گفت:[ لَوْ أَنَّ لِی بِکُمْ قُوَّةً أَوْ آوِی إِلَى رُکْنٍ شَدِیدٍ ] مقصودش جز این نبود که نیروی قائم(علیه السلام) را داشتم [زیرا نیروی حضرت آن چنان است که هیچ کس یارای جنگیدن و مقابله با او را ندارد] و رکن شدید یاران آن حضرت هستند که هر یک از آن ها قوت چهل مرد را دارد و دلشان از کوه آهن محکم تر است…»[۷۴]

درباره قدرت و نیروی حضرت مهدی(علیه السلام) از امام رضا(علیه السلام) نقل است که فرمودند: هنگامی که قائم(علیه السلام) ظهور کند جسمی قوی و نیرومند دارد به طوری که اگر دست بر بزرگترین درخت زمین بزند آن را از جا می کند واگر بین کوه ها فریاد بزند صخره هایش از جا کنده شود و فرو ریزد.[۷۵] .    

صراط مستقیم

«فَسَتَعْلَمُونَ مَنْ أَصْحَابُ الصِّرَاطِ السَّوِیِّ وَمَنِ اهْتَدَى ؛ پس به زودی خواهید دانست که [ما و شما] کدامیک اهل راه مستقیم هستیم و چه کسی هدایت شده است.»[۷۶] امام موسی بن جعفر (علیه السلام) فرمودند: از پدرم درباره این آیه: [فَسَتَعْلَمُونَ مَنْ أَصْحَابُ الصِّرَاطِ السَّوِیِّ وَمَنِ اهْتَدَى] سؤال کردم. پدرم فرمودند: راه مستقیم همان حضرت قائم(علیه السلام) است، و هدایت شده کسی است که از او اطاعت کند.[۷۷] در آیات دیگری از قرآن[۷۸] هم به این مطلب اشاره گردیده که منظور از هدایت شدن انسان ها همان اطاعتشان نسبت به چهارده معصوم (علیهم السلام) است و هدایت شده و رستگار کسی است که مطیع محض پیامبر و خاندان او باشد. ناگفته نماند که اطاعت از این انوار مقدس همان اطاعت و پیروی از حضرت حق است: «من اطاعکم فقد اطاع الله»[۷۹] .   

  تعهد انبیاء به ولایت مهدی(علیه السلام)

«وَلَقَدْ عَهِدْنَا إِلَى آدَمَ مِن قَبْلُ فَنَسِیَ وَلَمْ نَجِدْ لَهُ عَزْمًا ؛ و به راستی که ما از پیش به آدم سفارشی کردیم پس او فراموش کرد و برایش عزم و تصمیم پایداری نیافتیم.»[۸۰] از امام باقر(علیه السلام) درباره این آیه چنین نقل شده که فرمودند: خداوند از پیامبران پیمان گرفت و فرمود: آیا من پروردگارتان نیستم؟ گفتند: چرا، [سپس خداوند فرمود] این محمد(صلی الله علیه و آله) رسول من و علی(علیه السلام) امیرالمؤمنین است و جانشینان پس از او والیان امر من و گنجینه های علم من هستند و مهدی(علیه السلام) کسی است که به وسیله او دینم را یاری می کنم و دولتم را به وسیله او آشکار می سازم به او از دشمنانم انتقام می گیرم و به وسیله او عبادت می شوم. [سپس پیامبران] گفتند: پروردگارا [به این مطالب] اقرار کردیم و شهادت دادیم.

ولی آدم(علیه السلام) نه انکار کرد و نه اقرار نمود، پس منصب اولوالعزمی برای پنج تن از پیامبران به جهت حضرت مهدی(علیه السلام) [و اقرار به مقام ایشان] ثابت شد، و به آدم که عزمی در اقرار نبود [این مقام عطا نشد]. و این است معنای قول خداوند تبارک و تعالی که فرمود: «وَلَقَدْ عَهِدْنَا إِلَى آدَمَ مِن قَبْلُ فَنَسِیَ وَلَمْ نَجِدْ لَهُ عَزْمًا »[۸۱] .  

   دعایش مستجاب است

« أَمَّن یُجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَیَکْشِفُ السُّوءَ وَیَجْعَلُکُمْ خُلَفَاء الْأَرْضِ ؛ [آیا بتهایی که معبود شما هستند بهترند] یا کسی که دعای مضطر را اجابت می کند و گرفتاری را برطرف می سازد و شما را خلفای زمین قرار می دهد.»[۸۲] از امام صادق(علیه السلام) در باره این آیه شریفه روایت شده که حضرت فرمودند: این آیه درباره قائم آل محمد(صلی الله علیه و آله) نازل شده، به خدا سوگند اوست آن مضطری که در مقام ابراهیم دو رکعت نماز می گذارد و به سوی خداوند دعا می کند، پس [خداوند] او را اجابت نماید و ناراحتی [او] را برطرف سازد و او را خلیفه [خود] در زمین قرار دهد و این آیه قرآن از اموری است که تأویلش بعد از تنزیلش خواهد بود.[۸۳] .   

  اوج درخشندگی ولایت امیرالمؤمنین(علیه السلام)

«وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا ؛ سوگند به خورشید و اوج درخشندگیش». [۸۴] امام صادق(علیه السلام) درباره این آیه فرمودند: «شمس» ، امیرالمؤمنین (علیه السلام) است و «اوج درخشندگی خوشید» قیام حضرت قائم(علیه السلام) است.[۸۵] نظر به اینکه در زمان امیرالمؤمنین(علیه السلام) امامان ظلم و جور زمام امور را به دست گرفتند و بر مسند خلافت تکیه زدند و با سیاهی خود قصد پوشاندن نور ولایت علوی را داشتند، در زمان ظهور حضرت ولی عصر(علیه السلام) حقانیت ولایت امیرالمؤمنین(علیه السلام) بر همگان ثابت خواهد شد و نور ولایت، زمین را روشن می کند و مردم به مودّت و محبّت پیامبر (صلی الله علیه و آله) دینشان را می شناسند و به سوی خدا هدایت می شوند.

.     ستاره ای درخشان در تاریکی

«فَلَا أُقْسِمُ بِالْخُنَّسِ الْجَوَارِ الْکُنَّسِ ؛ سوگند به ستارگانی که باز می گردند، حرکت می کنند و از دیده ها پنهان می شوند».[۸۶] امام باقر(علیه السلام) درباره این آیه فرمودند: «خُنَّس؛ امامی است که در سال دویست و شصت از مردم پنهان می شود به طوری که مردم از احوال او بی اطلاع می مانند، سپس مانند ستاره ای تابناک در شب تار آشکار می گردد».[۸۷] حضرت علی بن موسی الرضا(علیه السلام) نیز در توصیف و تعریف امام می فرمایند: امام ستاره ای است راهنما در شدت تاریکی ها و رهگذر شهرها و کویرها و گرداب دریاها.[۸۸] شاید مراد حضرت رضا(علیه السلام) این باشد که: چنانکه از قدیم الایام مردم در بیابان ها و راه های طولانی به وسیله ستارگان آسمان راه را از بیراهه پیدا می کردند در بیابان تاریک دنیا نیز امامان معصوم(علیهم السلام) چراغ پر فروغ هدایت بشر می باشند و مردم به وسیله این ذوات مقدس راه خدا را پیدا می کنند و به سر منزل مقصود نائل می شوند.

برگرفته از سایت :المهدویه