تدارك تاریخ ترجمه در زبانی به کهنسالی و ارجمندي فارسی که از یک سو ریشه در فرهنگ باستانی ایران دارد، و از سوي دیگر به فرهنگ عظیم اسلامی درآمیخته البته آسان نیست، به ویژه که بخش عظیمی از فرهنگ و ادب اسلامی آن را ترجمه- آن هم ترجمه از عربی- تشکیل داده است. ترجمه که در سراسر تاریخ جهان، پیوسته عالی ترین عامل نقل و انتقال فرهنگ میان اقوام گوناگون بوده، درباره زبان فارسی نیز رسالت خود را به نیکی ادا کرد، و فارسی دري همین که در خود توان تعبیر یافت، داستان هاي کهن مردم ایران زمین را از پهلوي، و کتاب آسمانی اسلام، تاریخ، فقه و تفسیر و شاید دانش هاي دیگري را نیز از عربی به جامه خود درآورد، و از قرن چهارم تاکنون این کار ادامه دارد. صحنه این ترجمه چندان گسترده است که شاید هیچگاه نتوان آن را در چارچوبی معین برنهاد، زیرا علاوه بر ترجمه هاي آشکار و رسمی، انبوهی اثر فارسی در دست است که......