در میان منابع اهل سنت ، مسند احمد از ویژگی خاصی برخوردار است ، احمد حنبل که یکی از ائمه چهارگانه اهل سنت بوده و علاوه بر این نزد وهابیت نیز مورد قبول و شناخته شده است به طوری که وهابیت فقه خود را فقه حنبلی می دانند ، در مسند خود در روایات متعددی به قضیه غدیر اشاره کرده است.
احادیث موجود در مسند احمد را به دو بخش می توان تقسیم کرد:
بخش اول : احادیثی است که حضرت علی علیه السلام یا بعضی از صحابه نقل می کنند
و بخش دوم : گزارشاتی است که می گوید ، حضرت علی علیه السلام بر جریان غدیر از مردم شاهد گرفته اند.
در زیر چند نمونه از روایات غدیر در کتاب مسند احمد را نقل می نماییم
نمونه ای از روایات بخش اول :
الف : مسند احمد از قول حضرت علی علیه السلام نقل می کند که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در روز غدیر خم فرمود: هرکس که من مولای اویم علی هم مولای اوست پس بعد از آن برای مردم فرمود: (خدایا) دوست بدار آنکس که او را دوست میدارد و دشمن بدار کسی را که با او دشمنی کند (۱)
ب : از یکی از صحابه به نام براء بن عازب نقل شده است که : ما با رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بودیم. در غدیر خم فرود آمدیم. ندای نماز جماعت داده شد. برای پیامبر (صلی الله علیه و آله) جائی در زیر دو درخت تهیه شد، آن حضرت نماز ظهر گزارد و پس از آن دست علی (علیه السلام) را گرفت و فرمود: آیا نمی دانید که من به مؤمنان از خودشان اولی هستم؟
گفتند: بلی، آنگاه دست علی (علیه السلام) را گرفت و فرمود: هرکس من مولای او هستم علی مولای او است.
خداوندا دوست بدار کسی که او را دوست می دارد و دشمن بدار آن کس که او را دشمن می دارد.
پس از آن عمر بن خطاب، علی (علیه السلام) را ملاقات کرد و به او گفت: گوارا باد بر تو ای فرزند ابوطالب که مولای هر مرد مؤمن و زن مؤمنهای شدی. (۲)
ج : از یکی از صحابه به نقل از زید بن أرقم نقل شده که : در جحفه (غدیر خم در نزدیکی جحفه واقع شده است) بودیم ، پس در هنگام ظهر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به سوی ما آمد در حالی که بازوی علی (علیه السلام) را گرفته بود. سپس فرمود: ای مردم آیا می دانید من نسبت به مؤمنان از آنها اولی هستم؟
گفتند: آری. فرمود: پس هرکس که من مولای اویم علی هم مولای اوست.
پس به او گفتم؛ آیا پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: خدایا دوست بدار آنکس را که او را دوست میدارد و دشمن بدار کسی را که با او دشمنی می کند ؟ (۳)
د : یکی از صحابه نقل می کند که با رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در محلی فرود آمدیم که به آن وادی خم می گفتند. پس آن حضرت به نماز امر نمود و در آن گرمای سخت نماز گزارد. سپس برای پیامبر (صلی الله علیه و آله) پارچه ای را بر درختی افکندند تا سایه شود، آن حضرت برای ما خطبه خواند و فرمود: آیا نمیدانید و آیا شهادت نمیدهید که من نسبت به هر مؤمنی از خودش اولی هستم؟
گفتند: بلی. فرمود: پس هرکس من مولای او هستم علی مولای او است. خداوندا دوست بدار آن کس که او را دوست میدارد و دشمن بدار آن کس که او را دشمن میدارد(۴)
ه : گروهی نزد علی (علیه السلام) آمدند و عرض کردند: السلام علیک یا مولانا. حضرت پرسیدند شما کیستید؟ گفتند از موالیان توئیم ای مولای ما.
حضرت فرمود: من چگونه مولای شمایم در حالی که شما گروهی از عرب هستید؟
پاسخ دادند ما روز غدیر خم از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) شنیدیم که می فرمود: هرکس که من مولای اویم ، به راستی که این شخص (امام علی علیهالسلام) مولای اوست. (۵)
و اما نمونه ای از روایات بخش دوم : گزارشاتی که می گوید ، حضرت علی علیه السلام بر جریان غدیر از مردم شاهد گرفتند .
در جای جای مسند احمد آمده که حضرت علی علیه السلام وقتی که در کوفه ساکن بودند و عهده دار خلافت مسلمین بودند ، مردم را قسم می دادند تا کسانی که در عصر رسول خدا در جریان واقعه غدیر حاضر بودند ، شهادت دهند و سخنان پیامبر را بازگو کنند، در بعضی از روایات آمده شش نفر در بعضی ۱۲ نفر و در بعضی دیگر آمده که ۱۳ نفر و در بعضی از گزارشات هم آمده که ۳۰ نفر بلند شدند و شهادت دادند که از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) شنیده اند که میفرمود: هرکس که من مولای او هستم پس علی هم مولای اوست(۶)
اکنون با توجه به اینکه مسند احمد از معتبرترین کتابهای اهل سنت است و توسط یکی از پیشوایان فقهی آنان نوشته شده که اتفاقا وهابیت نیز داعیه پیروی از وی را دارند ، چگونه می توان این همه روایات را نادیده گرفت ، و جریان غدیر را زیر سوال برد ؟
آیا می شود با این همه گزارش تاریخی حدیثی ، واقعه غدیر را زیر سوال برد یا اینکه آن را به مردم یمن نسبت داد و یا واژه مولا در آن را به معنای دوستی گرفت ؟
منابع :
(۱) مسند احمد، جلد ۱ ص ۱۵۲ شماره ۱۳۱۰
(۲) مسند احمد ، جلد ۴ ص ۲۸۱ شماره ۱۸۵۰۲ و جلد ۴ ص ۲۸۱ شماره ۱۸۵۰۳
(۳) مسند احمد ، جلد ۴ ص ۳۶۸ شماره ۱۹۲۹۸
(۴) مسند احمد ، جلد ۴ ص ۲۷۲ شماره ۱۹۳۴۴
(۵) مسند احمد ، جلد ۵ ص ۴۱۹ شماره ۲۳۶۰۹
(۶) مسند احمد ، جلد ۱ ص ۸۴ شماره ۶۴۱ - جلد ۱ ص ۸۸ شماره ۶۷۰- جلد ۱ ص ۱۱۸ شماره ۹۵۰- جلد ۱ ص ۱۱۹ شمارهی ۹۶۱- جلد ۱ ص ۱۱۹ شماره ۹۶۴- جلد ۴ ص ۳۷۰ شماره ۱۹۳۲۱