بعضی از معاندین که نسبت به انکار اصل قضیه غدیر با توجه به تواتر آن در گزارشهای فریقین ، عاجز مانده اند ، به سم پاشی از طریق ایجاد شبهه پیرامون مسائل حاشیه ای آن پرداخته اند ، مثلا چنین می گویند که شیعه معتقد است که جمعیت حاضر در واقعه غدیر خم ۱۲۰۰۰۰ نفر بوده است، حال اگر چنین است ، پس چرا کسی از این جمعیت کثیر ، بعد از رحلت پیامبر صلی الله علیه آله و سلم، از آن حضرت دفاع نکرد یا در مقابل باند سقیفه اعتراض ننمود ؟

برای جواب به این شبهه ابتدا به گزارشهای مختلف درباره جمعیت حاضر در غدیر می پردازیم

در این گزاشها آمار جمعیت حاضر در روز غدیر را از ۱۳۰۰ نفر (۱) تا ۱۲۰۰۰۰نفر (۲) نقل کرده اند ، یعنی کمترین جمعیت بیان شده در گزارشها ۱۳۰۰ نفر و بیشترین جمعیت بیان شده ۱۲۰۰۰۰ نفر می باشد

در بین دو نقل می توان از ده هزار نفر (۳) ، دوازده هزار نفر (۴) ، هفده هزار نفر (۵)، شصت هزار نفر (۶)، هفتاد هزار نفر (۷)، هشتاد و شش هزار نفر (۸)، نود هزار نفر (۹)و صد و چهارده هزار نفر (۱۰) یاد کرد

این امری مسلم و روشن است که نمی توان تعداد کسانی را که برای انجام سفر حج در حجة البلاغ به همراه پیامبر اکرم بودند را تنها ۱۳۰۰ نفر برشمرد. از طرفی حضور جمعیتی بالغ بر ۱۲۰۰۰۰ نفر نیز اغراق به نظر می رسد یا اینکه نشان از کثرت جمعیت حاضر بوده است چون در جنگ حنین ۱۲۰۰۰ نفر حضور داشتند و این جمعیت در آن زمان آنقدر زیاد بود که موجب غرور مسلمانان شد تا جائیکه قرآن آن را به مسلمانان گوشزد می کند و می فرماید :

لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ فى مَواطِنَ كَثیرَةٍ وَ یَوْمَ حُنَیْنٍ إِذْ أَعْجَبَتْكُمْ كَثْرَتُكُمْ فَلَمْ تُغْنِ عَنْكُمْ شَیْئاً وَ ضاقَتْ عَلَیْكُمُ الْأَرْضُ بِما رَحُبَتْ ثُمَّ وَلَّیْتُمْ مُدْبِرینَ؛ توبه آیه ۲۵.

البته بعد از فتح مکه و جنگ حنین سیل گرایش به اسلام روند نزولی پیدا کرد و در همایش های بعدی تعدادی بیش از ۱۲۰۰۰ نفر نقل شده است ، مثلا در جنگ تبوک تعداد مسلمانان ۳۰۰۰۰ نفر نقل شده است (۱۲)

پس می توان نتیجه گرفت که تعداد بسیار زیادی در آن همایش عظیم حضور داشته اند اما نقلی که آنها را ۱۲۰۰۰۰ نفر و امثال آن برشمرده ، بیانگر کثرت جمعیت حاضر بوده ، نه اینکه واقعا آنها را در آن واقعه شمارش کرده باشند ..

اما این که چرا این جمعیت عظیم بعد از رحلت پیامبر اکرم صلی الله علیه واله وسلم به نفع امام علی علیه السلام قیام نکردند و از آن حضرت حمایت ننموده یا بر بیعت خود با آن حضرت در غدیر استوار نماندند را باید در شرایط وخیم آن زمان جستجو کرد . اگر چه همین شبهه را می توان در کمترین تعداد گزارش شده در غدیر نیز بیان نمود ، چون ۱۳۰۰ نفر تعداد کمی نیست و در کنار ۱۲۰۰۰۰ نفر اندک به نظر می رسد ، اما باز هم می توان همین شبهه را در تعداد ۱۳۰۰نفر نیز بیان نمود که چرا با وجود اینکه مثلا ۱۳۰۰ نفر در غدیر حضور داشتند در سقیفه تنها تعدادی انگشت شمار از حضرت علی علیه السلام دفاع نمودند ، بله اگر تعداد بیشتر باشد شبهه قوی تر می شود ولی در همین تعداد کم نیز می توان شبهه را مطرح کرد ، پس زیادی افراد که از سوی مغرضان هدف حمله قرار گرفته نمی تواند اصل قضیه یعنی جریان متواتر غدیر را زیر سوال ببرد .

اما چرا حاضران در غدیر ( کم یا زیاد ) در سقیفه عکس العملی از خود نشان ندادند ؟

در پاسخ به این سوال می گوییم :

اولا: این امر در اقوام انبیاء پیشین نیز اتفاق افتاده ، و اکثر مردم به راحتی فریب شیطان را خورده اند

به عنوان مثال در زمان حضرت موسی پس از آن که ایشان هارون را در بین بنی اسرائیل به عنوان جانشین خود انتخاب کرده و سپس به کوه طور رفته و در کوه طور مدت چهل روز عبادت کردند، در هنگام بازگشنت مشاهده کردند که مردم هارون را رها کرده و فریب سامری را خورده و گوساله پرست شده اند ،حال وقتی در ظرف مدت چهل روز مردم از توحید به گوساله پرستی روی می آورند آنهم در حالی که هنوز پیامبرشان در قید حیات است ، آیا این مساله عجیب است که مردم پس از هفتاد روز ، فرمایش پیامبرشان در غدیر را نادیده بگیرند با توجه به اینکه پیامبر صلی الله علیه واله وسلم رحلت هم فرموده اند.(۱۳)

یا مثلا وقتی مردم بعد از حضرت عیسی ، وصی ایشان را کنار زده و به پولسی روی آوردند که تا آن زمان یهودی بود و حتی حضرت عیسی را درک نکرده بود، آیا این امکان ندارد که بعد از حضرت پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم مسلمانان به کسی روی آورند که عنوان پدر زنی پیامبر را نیز با خود دارد و وصی اصلی را کنار بزنند؟ (۱۴)

گذشته از اینها برخی از اصحاب خاص امیر المومنین چون سلمان ، عمار ، مقداد و تعدادی دیگر مثل طلحه ، زبیر ، سعد بن عباده و دیگران در ابتدا به هیچ وجه حاضر به بیعت با ابوبکر نبوده و به عنوان اعتراض در بیت امیر المومنین علیه السلام تحصن نموده بودند که با زور ماموران حکومتی و تهدید آنها ، از خانه خارج شده و بیعت کردند ، لذا تاریخ شهادت می دهد که عده بسیاری از ترس از دست رفتن جان و مالشان با ابوبکر بیعت کردند ضمن اینکه یگانه دختر پیامبر اکرم هیچگاه با ابوبکر بیعت نکردند تا اینکه از دنیا رفتند .

پس می توان نتیجه گرفت : مغرضان غدیر از آن جا که قردت بر انکار و کتمان اصل قضیه غدیر خم را ندارد، به حواشی آن حمله کرده و از جمله تعداد زیاد حاضران در غدیر را بهانه قرار می دهند و این شبهه را الغاء می کنن دکه مگر می شود از آن همه مسلمان حاضر در غدیر تنها چند نفر به حضرت علی علیه السلام در جریان سقیفه گرایش داشته باشند ،حال آن که اگر ایشان کمی انصاف به خرج داده و جریان برخورد بنی اسرائیل در غیبت چهل روزه حضرت موسی که در قرآن نیز از آن یاد شده را دوباره باز خوانی کنند و یا جریان پولس یهودی و پیروان حضرت عیسی که در تاریخ مبضوط است را مد نظر قرار دهند ، هرگز چنین شبهاتی را مطرح نخواهند کرد .

منابع :

[۱] ابن شهرآشوب، مناقب آل ابى طالب، ج ۳، ص ۲۶..بحار مجلسى، ، ج ۳۷، ص ۱۵۸. فرات كوفى، تفسیر، ص ۵۱

[۲] سبط ابن‏جوزى، تذكرة الخواص، ج ۱، ص ۲۶۶

[۳]عیاشى، تفسیر، ج ۱، ص ۳۳۲-ابن شهرآشوب، همان، ج۳، ص ۲۶. حر عاملى، وسائل الشیعه، ج ۲۷، ص ۲۳۹.

[۴] تفسیر عیاشى، ج ۱، ص ۳۲۹مجلسى، بحار ، ج ۳۷، ص ۱۳۹.

[۵]شعیرى، جامع الاخبار، ص ۱۰.

[۶] ابن جبر، همان، ص ۱۲۲.

[۷] طبرسى، همان، ج ۱، ص ۸۳:

[۸] ابن جبر، همان، ص ۱۲۲.

[۹] عبدالملك بن حسین عاصمى مكى، سمط النجوم العوالى، ج ۲، ص ۳۰۵.

[۱۰]همان

[۱۱] طبری ، ج ۳ص ۱۱۹۷

[۱۲]انساب الاشراف، ج ۲، ص ۹۵؛ البدء و التاریخ، ج ۴، ص ۲۳۹ و التنبیه و الاشراف، ص ۲۳۵

[۱۳] اعراف ایه ۱۴۲

[۱۴] ادیب آل علی، محمد، مسیحیت، قم، مرکز مدیریت حوزه علمیه، چاپ اول، ۱۳۸۵ش، ص۹۹.