ماه رجب، آغاز پرفضیلت‌ترین سه ماه سال است(رجب، شعبان و رمضان) که هر سه ماه از مقام والایی در میان دیگر ماه‌های سال‌برخوردارند. گو این که این ماه، حتی در جاهلیت نیز مورد احترام زیادی بوده ‌و آن را حرام می‌نامیدند زیرا جنگ و کارزار را نیز در این ماه ناروا و ممنوع می‌دانستند. و چون به احترام ماه رجب، تمام سلاح‌ها بر زمین گذاشته می‌شد،آن را «اصم‌» نیز نام‌گذاری کرده‌اند.
رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) در فضیلت این ماه چنین می‌فرماید:
«الا ان‌رجب شهر الله الاصم و هو شهر عظیم و انما سمی الاصم لانه لایقارنه شهر من الشهورحرمه و فضلا عند الله تبارک و تعالی‌».
«الا ان رجب و شعبان شهرای و رمضان شهر امتی‌».
«الا و من صام من رجب یوما ایمانا و احتسابا استوجب رضوان الله الاکبر واطفی صومه فی ذلک الیوم غضب الله‌».
ای مردم بدانید که ماه رجب ماه «اصم‌» خداوند است و همانا ماهی است‌بس عظیم‌و بزرگ و علت نام‌گذاری این ماه به «اصم‌» این است که هیچ ماهی از ماه‌های سال‌از نظر فضیلت و حرمت نزد خدای تبارک و تعالی، به آن نمی‌رسد.
هان! ماه رجب و ماه شعبان دو ماه من‌اند و ماه رمضان ماه امتم.
هان! هر که یک روز از ماه رجب را با ایمان و برای رضای خدا روزه بدارد، به‌نعمت رضوان بزرگ الهی نایل آید، و روزه‌اش در آن روز خشم خداوند را فرو می‌نشاند.
و آن چه بیش‌تر بر عظمت و احترام این ماه افزوده است، مناسبت‌های آن است که درراءس آن‌ها عید بزرگ مبعث رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم (27 رجب) وعید میلاد امیرالمومنین مولای متقین علی بن ابی‌طالب علیه افضل الصلاه والسلام (13رجب) می‌باشد.

(13 رجب) روز ولادت امیرالمومنین علیه السلام:
حضرت امیرالمومنین روز13 رجب و33 سال قبل از هجرت در کعبه خانه خدا به‌دنیا آمد. او نخستین و آخرین کسی است که در کعبه زاده می‌شود.
حافظ گنجی شافعی در الکفایه خود در این باره می‌گوید:
امیرالمومنین علی بن ابی‌طالب در مکه در بیت الله الحرام، شب جمعه‌13 رجب،33سال پس از عام الفیل، متولد شد. هیچ کس جز او در خانه خدا به دنیا نیامده ونخواهد آمد و همین برای تعظیم مقام والایش کافی است.
شیخ صدوق در مورد ولادت امام علی علیه السلام چنین می‌گوید:
یزید بن قعنب می‌گوید: من همراه با عباس بن عبدالمطلب و گروهی از بنی عبدالعزی‌در برابر خانه خدا نشسته بودیم.
ناگهان فاطمه بنت اسد به کنار خانه خدا آمد، در حالی که‌9 ماه از مدت حمل اوبه علی بن ابی‌طالب می‌گذشت. درد زایمان بر او عارض شد، دست‌ها را به دعا بلند کردو با خدای خود چنین مناجات نمود:
«پروردگارا! من به تو و پیامبران و کتاب‌هایی که از سوی تو نازل شده است‌ایمان دارم و سخن جدم حضرت ابراهیم خلیل را گواهی می‌دهم; همان کسی که این بیت‌عتیق را ساخت، پس به حق آن کس که این خانه را بنا کرد و به حق جنینی که در شکم‌دارم، زایمان را بر من آسان فرما.» یزید بن قعنب ادامه می‌دهد:
ناگاه دیدیم پشت کعبه شکافته شد و فاطمه بنت اسد به درون خانه خدا وارد شد واز دیدگانمان پنهان ماند، سپس دیوار خانه به هم آمد! رفتیم که قفل را باز کنیم‌تا از حقیقت قضیه آگاه گردیم ولی قفل خانه خدا باز نشد که نشد. دانستیم که این‌امری است الهی.
سه روز بر این منوال گذشت، در روز چهارم مادر علی علیه‌السلام در حالی که اورا بر دست‌خود گرفته بود، از خانه خارج شد و چنین گفت:
«انی فضلت علی من تقدمنی من النساء لان آسیه بنت مزاحم عبدت الله عزوجل سرافی موضع لایحب ان یعبدالله الا اضطرارا و ان مریم بنت عمران هزت النخله الیابسه‌بیدها حتی اءکلت منها رطبا جنیا و انی دخلت البیت الحرام فاکلت من ثمار الجنه واوراقها فلما اردت ان اخرج، هتف بی هاتف: یا فاطمه! سمیه علیا فهو علی‌والله العلی الاعلی یقول: انی شققت اسمه من اسمی و اءدبته بادبی و وقفته علی‌غامض علمی و هو الذی یکسر الاصنام فی بیتی و هو الذی یوذن فوق ظهر بیتی و یقدسنی‌و یمجدنی فطوبی لمن احبه و اءطاعه و ویل لمن ابغضه و عصاه‌».
همانا بر بانوانی که پیش از من بودند، برتری دارم زیرا آسیه دختر مزاحم درپنهانی و در جایی که نباید خدا را عبادت کنند، به پرستش و عبادت خدا می‌پرداخت ومریم دختر عمران، درخت‌خشک خرما را تکان داد تا از آن رطب تازه بچیند و بخورد،و اما من در خانه خدا وارد شدم (و مهمان او گشتم) و از میوه‌ها و برگ‌های بهشتی‌تناول کردم و هنگامی که خواستم از خانه بیرون آیم، هاتفی مرا ندا داد که: ای‌فاطمه! فرزندت را «علی‌» نام گذار چرا که او علی و بزرگ است و خدای علی اعلی‌می‌فرماید: من نام او را از نام خود برگرفتم و او را به آداب خود ادب کردم و برپنهانی‌های علمم آگاه ساختم. او کسی است که بت‌ها را در خانه‌ام می‌شکند. او کسی‌است که بر پشت‌بام خانه‌ام اذان می‌گوید. او کسی است که مرا بسیار ستایش و تمجیدمی‌کند. پس خوشا به حال کسانی که او را دوست داشته باشند و اطاعتش کنند و وای برکسانی که او را دشمن داشته و مخالفتش نمایند.(امالی صدوق ص‌80)
نه تنها شیعیان بر این مطلب اتفاق نظر دارند، که بسیاری‌از مورخان و محدثان و علمای اهل سنت نیز بر این مطلب اذعان می‌نمایند و گواهی‌می‌دهند که علی زاده کعبه است و جز او کسی در خانه خدا متولد نشده و نخواهد شد.
این فضیلت مانند بسیاری از فضایل دیگر، مخصوص علی است و هیچ کس در آن‌ها شریک‌نمی‌باشد، چه او نور خدا و کلمه خدا و پرچم هدایت‌خدا است. او مظهر حق تعالی است‌در جهان دنیا و جامع تمام کمالات و فضایل معنوی است. او برترین و بافضیلت‌ترین‌انسان روی زمین پس از رسول خدا(ص) است.
ابن عباس گوید:
روزی رسول خدا صلی الله علیه و آله با مردم سخن می‌گفت، در ضمن سخنانش‌فرمود:
ای مردم! کیست که سخنش از سخن خداو ند بهتر و درست‌تر باشد؟ ای مردم! هماناخداوند به من دستور داده است که علی را به عنوان پیشوا، امام، خلیفه و وصی خودبه شما معرفی کنم و او را برادر و وزیر خود قرار دهم.
ای مردم! علی پس از من باب هدایت و دعوت کننده مردم به سوی خداوند می‌باشد.
علی، پارساترین و برگزیده‌ترین مومنان است «و من اءحسن قولا ممن دعا الی الله وعمل صالحا و قال اننی من المسلمین‌» و چه کسی سخنش ارزشمندتر است از آن کس که‌مردم را به سوی خدا فرا می‌خواند و کارهای شایسته انجام می‌دهد و می‌گوید: من ازمسلمانانم.
ای مردم! علی از من است. فرزندان علی فرزندان من هستند، و او همسر دختر عزیزم‌است.
فرمان او فرمان من و نهی او نهی من است. پس ای مردم، بر شما باد به طاعت وفرمان‌برداری از او و زنهار از نافرمانی و مخالفتش چرا که اطاعتش، اطاعت من ونافرمانیش، نافرمانی من است.
ای مردم! علی صدیق این امت و فاروق آن است . و علی محدث و سخن‌گوی این امت است.
علی هارون، یوشع، آصف و شمعون امت است. علی الگوی هدایت و کشتی نجات و طالوت‌امت و ذوالقرنین آن است.
ای مردم! علی آزمایش خداوند بر مردم است و علی حجت‌بزرگ پروردگار است.
علی آیت عظمای الهی و پیشوای هدایت و عروه الوثقی دین است.
ای مردم! علی با حق و حق با علی است و علی زبان گویای حق است.
ای مردم! علی قسیم الجنه والنار (قسمت کننده بهشت و دوزخ) است. هیچ یک ازشیعیان و پیروانش به جهنم نمی‌روند و هیچ یک از دشمنانش از جهنم رها نمی‌شوند وهمانا هیچ یک از دشمنانش به بهشت ره نمی‌یابند و هیچ یک از پیروانش از بهشت دورنمی‌شوند.
ای یاران و اصحاب من! من ناصح و خیرخواه شما هستم و هم اکنون رسالت و پیغام‌خدایم را به شما رساندم ولی چه کنم که شما ناصحان را دوست نمی‌دارید؟! این عیدسعید را به مقام شامخ حضرت ولی الله الاعظم اءرواحنا لتراب مقدمه الفداء، تهنیت‌عرض می‌کنیم و این روز فرخنده را به تمام پیروان و علاقمندان و شیعیان آن حضرت به‌ویژه ملت فداکار ایران که افتخار پیروی از وجود مقدسش را دارد، تبریک می‌گوییم وامیدواریم خداوند ما را جزء شیعیان واقعی آن حضرت قرار دهد و در روز تقسیم بهشت‌و دوزخ، ما را جزء ساکنان بهشت‌برینش به حساب آورد، هر چند لیاقت همنشینی با آن‌انوار الهیه را نداشته باشیم، زیرا بی‌گمان ما محب و علاقمند او و فرزندان معصوم‌و مطهرش هستیم و چنان که پیامبر می‌فرماید: «المرء مع من اءحب‌» پس بارالها مارا با هر که دوست داریم محشور فرما.

مناسبت‌های دیگر ماه:
فهرست وار مناسبت‌های دیگر ماه بزرگ رجب را می‌شمریم:

اول رجب:
سالروز ولادت پیشوای پنجم، حضرت امام محمد باقر علیه السلام است که درنخستین روز از ماه رجب سال‌57 هجری در مدینه منوره به دنیا آمد. آن حضرت‌چهار سال از عمر مبارکش را با جد بزرگوارش امام حسین علیه السلام گذراند و35 سال با پدرش امام سجاد علیه السلام. و پس از شهادت پدر، 18 سال زندگی کرد که مدت امامت آن حضرت را تشکیل می‌دهد.
امام باقر علیه السلام در روز هفتم ذی حجه از سال 114 هجری در سن‌57 سالگی‌به شهادت رسید.

دوم رجب:
امام علی بن محمد الهادی علیهما السلام، دهمین امام و پیشوای شیعیان درروز دوم رجب یا پنجم رجب از سال 212 یا 214 هجری در روستایی به نام‌«بصریا» نزدیک مدینه منوره به دنیا آمد. و طبق برخی روایات در روز سوم رجب یا25 جمادی الثانی از سال 254 هجری در سامرا به شهادت رسید.
امام هادی علیه السلام‌6 سال و 5 ماه همراه با پدر زندگی کرد و پس ازشهادت پدر33 سال زیست که مدت امامتش می‌باشد.

دهم رجب:
امام نهم، حضرت محمد بن علی الجواد علیهماالسلام در روز جمعه دهم ماه رجب ازسال 195 هجری به دنیا آمد. آن حضرت در سن 8 یا9 سالگی به امامت رسید و17 سال‌مدت امامتش به طول انجامید، یعنی عمر مبارکش از26 سال تجاوز نمی‌کند. ولی‌به هر حال سن و سال برای آن بزرگواران و پیشوایان معصوم مطرح نیست، چه این که‌آن‌ها برگزیدگان خدایند و از آغاز تولد، انسان کامل هستند(و آتیناه الحکم صبیا).
امام جواد روز ششم ذی حجه یا به قولی در روز آخر ماه ذی‌قعده ازسال 220 هجری به شهادت رسید.

25 رجب:
در این روز، هفتمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت‌حضرت امام‌موسی کاظم علیه السلام در سن 55 سالگی در سال‌183 در زندان سندی بن شاهک‌لعنه الله علیه و به دستور هارون الرشید عباسی لعنه الله علیه به شهادت‌رسید.
امام کاظم علیه السلام که معروف به باب الحوائج است 55 سال مدت عمر مبارکش‌می‌باشد که 25 سال آن دوران امامتش است. فرا رسیدن روز شهادت آن حضرت که روز غم و اندوه مسلمین است را تسلیت می‌گوییم‌و امیدواریم این باب الحوائج ما را در روزی که «لاینفع مال و لابنون‌» است، دست‌ما را بگیرد و شفاعتمان کند، آمین رب العالمین.

27 رجب:
یکی از بزرگ‌ترین اعیاد اسلامی است. روزی است که رسول خدا به پیامبری‌مبعوث شد و وحی بر آن حضرت نازل گشت. امروز روز ولادت اسلام است و روزی است که‌مردم از ظلمات بیرون آمدند و به نور پیوستند، لذا بر امت است که امروز را درسراسر جهان جشن بگیرند و شادمانی کنند; جشنی بزرگ که سزاوار این روزبسیار بزرگ باشد.
«هو الذی بعث فی الامیین رسولا منهم یتلو علیهم آیاته و یزکیهم و یعلمهم‌الکتاب والحکمه و ان کانوا من قبل لفی ضلال مبین‌».
حضرت امیرالمومنین علیه السلام دوران بعثت را چنین تعریف می‌کند:
«پیامبر در حالی برانگیخته شد که مردم در فتنه‌ها و آشوب‌ها و سرگردانی‌های‌دوران جاهلیت گرفتار بودند، همان فتنه‌ها که طناب خانه دین را می‌گسست و ستون‌های‌ساختمان یقین را درهم می‌ریخت. در اصل دین اختلاف افتاده و مطلب بر مردم مشتبه‌شده بود، آن سان که راه رهایی از آن حیرت‌ها و سردرگمی‌ها تنگ شده و مصدر هدایت وراهنمایی از دیدگانشان مخفی مانده بود.
پس راه حق گمنام و کوری ضلالت، جهان را فراگیر شده بود. خداوند و پروردگار خودرا نافرمانی می‌کردند و شیطان دور شده از رحمت الهی را اطاعت می‌نمودند. ایمان ازمیان رفته بود و ستون‌هایش درهم ریخته و نشانه‌هایش ناشناخته مانده و راه‌هایش‌فرسوده و جاده‌هایش برطرف شده بود.
شیطان را فرمان می‌بردند و در راه‌هایش گام می‌نهادند و به آبخورهایش سر می‌زدندو شیطان پرچم‌های خود را توسط آنان برافراشته می‌کرد. در فتنه‌هایی که مردم راپایمال نموده و همگی در آن سرگردان و گرفتار آمده بودند...»(نهج البلاغه، خطبه‌2)

منبع: http://www.hawzah.net